Extreem gewelddadige viking en akelig realistisch gevangenisdrama

Zo, de eerste filmdag (Valhalla Rising en R) zit er op en ik mag wel zeggen dat het een geslaagde was. Het IFFR 2010 begon voor mij met Valhalla Rising. Een vikingfilm met Mads ‘bad guy uit James Bond’ Mikkelsen in de hoofdrol. Tot zover weinig vreemds. Ware het niet dat Nicolas Winding Refn de regisseur van Valhalla Rising is.

Aangezien ik de afgelopen jaren van deze regisseur al het eerste deel uit de Pusher trilogie zag en vorig jaar op het IFFR Bronson had mogen aanschouwen was ik voorbereid op een absurde film, en dat bleek maar goed ook. Valhalla Rising begint nochtans redelijk normaal. De personages mogen dan niet erg spraakzaam zijn de spectaculaire actiescénes maken veel goed. Want of de viking One-Eye (Mads Mikkelsen) nu afrekent met zijn tegenstrevers door met een touw hun nek te breken of door zich eens flink met een bijl af te reageren, het zorgt steevast voor gruwelijke doch erg vermakelijke tafarelen.

Toch wordt de film na het eerste half uur al snel minder toegankelijk. Als de vikingen besluiten richting Jeruzalem te varen om daar deel te nemen aan de kruistochten lijkt dat in eerste instantie een opmaat voor meer spektakel. In de praktijk blijkt dat echter niet zo te zijn. Valhalla Rising verwordt in het laatste uur namelijk tot een spirutuele bijna mythische reis naar het beloofde land, die mij bij vlagen aan Fitzcarraldo deed denken. Ellenlange stiltes, veel natuurbeelden, een constante dreiging maar effectief gebeurt er eigenlijk niets meer. Is dat erg? Nee. Door de constant aanwezige dreigende sfeer blijft Valhalla Rising een boeiende film. Dat het einde die spanningsopbouw niet waarmaakt en dat Valhalla Rising waarschijnlijk een film is die bij een tweede kijkbeurt vooral naar de klok doet kijken, doet daar niet eens is heel veel aan af.

De tweede film van de avond was het gevangenisdrama R. En om maar meteen met de deur in huis te vallen dat is een absolute aanrader. R volgt het onmenselijke leven van Rune in een Deense gevangenis. En daar waar vorig jaar de romantiek van het mafiabestaan door films als Gomorra en Il Divo hardhandig aan diggelen werd geslagen doet R het zelfde voor de gevangenisdrama’s. In R zul je namelijk geen zich langzaam opwerkende gevangene terugvinden. Simpelweg overleven is het devies. En dat blijkt al moeilijk genoeg. Meer verklappen zou zonde zijn dus dat doen ik ook maar niet.

Wel blijkt R een akelig realistisch inkijkje in het Deeense gevangenisleven. Zo is de film opgenomen in een gevangenis die pas sinds kort leeg staat en zijn de acteurs voor het overgrote deel ex-gevangenen en gevangenbewaarders van diezelfde gevangenis. Het levert een authentiek en pijnlijk realistische film op waarin geen gebeurtenis verzonnen is. Dat laatste maakt het allemaal nog eens extra indrukwekkend.

Valhalla Rising: 6.8/10

R: 8.1/10