Recensie: The Hobbit: An Unexpected Journey (12 december)

De erfenis die Lord of the Rings naliet was immens. The Hobbit: An Unexpected Journey bezwijkt daar in het eerste deel onder. Gelukkig krabbelt The Hobbit uiteindelijk toch op.

Een literair meesterwerk tegenover een kinderboek. Het is in een notendop het verschil tussen The Lord of the Rings en The Hobbit. Althans als het op de boeken aankomt. Maar het is een verschil dat ook duidelijk terug is te zien in de films. Want waar in The Lord of the Rings het gevaar constant op de loer lag en de film serieus van toon bleek, is The Hobbit –over een groep dwergen die samen met de oude bekende Bilbo Baggins de strijd aangaan met een draak- een vele luchtigere en meer op humor gerichte film.

Het is in de ook meteen het grootste probleem van The Hobbit. De films is te grappig en te lollig. Vooral de dertien hoofdrolspelers vallen genadeloos door de mand. De scene waarin de dertien dwergen worden geïntroduceerd is zelfs zo infantiel en lollig dat de eindeloos durende scene alleen, al een vol punt aftrek zou rechtvaardigen.

Nu zijn de dertien dwergen sowieso het zwakste punt van The Hobbit. Meeleven met de dwergen is zelfs praktisch onmogelijk. Daarvoor zijn de personages te slecht en eendimensionaal uitgewerkt. Enkel de grote leider Thorin Oakenshield weet iets van empathie op te roepen, wat er met de rest gebeurt kan je als kijker weinig schelen. Daarnaast zorgen de dertien er met hun grappen en grollen voor dat iedere vorm van spanning en gevaar ontbreekt. Het maakt van The Hobbit een film die in de beginfase meer weg heeft van een padvinderstocht dan van een levensgevaarlijke reis waarbij het gevaar in vorm van trollen, orcs en zelfs een draak op de loer ligt.

Tot zover de niet malse kritiek op de beginfase en het dwergengilde. Toch weet The Hobbit de kijker na het teleurstellende begin voor zich te winnen en keert bij momenten zelfs de magie van weleer terug. Omslagpunt daarbij is de samenkomst tussen de oudgedienden Saruman, Gandalf, Galadriel en Elrond in Rivendel. De toon van de film wordt serieuzer, de dreiging reëler en de dwergen krijgen minder tijd op grappig te doen. Als dan ook Gollum nog terugkeert en in één van de beste scènes uit The Hobbit de confrontatie aangaat met Bilbo Baggins begint de herinnering aan het eerste deel zelfs enigszins te vervagen.

Grote complimenten daarbij voor Martin Freeman. De acteur die tot dusverre vooral bekend was van de serie The Office en als hulpje van Sherlock Holmes in de briljante BBC-serie Sherlock, is absoluut het hoogtepunt van de film. Freeman vertolkt de tegen wil en dank tot avonturier uitgroeiende Bilbo op weergaloze wijze en zorgt met zijn hoofdrol voor het enige punt waarop The Hobbit zijn illustere voorganger echt overklast.

Toch is het niet alleen Bilbo die ervoor zorgt dat in het tweede deel het oude Lord of the Rings gevoel weer bij vlagen terugkeert. De film ziet er adembenemend mooi uit, de bekende muziek zorgt een aantal keer voor kippenvel en ook Ian McKellen als Gandalf is weer volledig in zijn element. Tot slot verdient ook Peter Jackson lof. In de spectaculaire actiescènes onder de grond toont hij zijn ware vakmanschap maar ook in de al eerder genoemde ontmoeting tussen Bilbo en Gollum laat hij zijn kwaliteiten zien. Op prachtige wijze neemt hij daar de tijd om zijn personages uit te diepen en echt tot leven te wekken.

Het moge duidelijk zijn. De lat lag hoog, heel hoog na The Lord of the Rings trilogie. Peter Jackson zette met die reeks de standaard voor het fantasygenre en niemand had het hem kwalijk genomen als hij met de elf Oscars op zak de deur naar Midden-Aarde had dichtgetrokken. Toch durfde Peter Jackson het aan om terug te keren naar de plek die hem wereldfaam bezorgde. Alleen dat lef verdient al een compliment. Het levert niet de gedroomde opvolger op, maar toch biedt het tweede deel hoop. Hoop op een groots vervolg. Tenzij die kleine dwergen wederom roet in het eten gooien.

7.2/10

Recensie: The Killing 3 (Forbrydelsen III)

Sarah Lund is terug. Na de moord op Nanna Birk Larsen en de nasleep van een onfrisse militaire missie in Afghanistan, komt de Deense speurneus ditmaal midden in de wereld van de Deense multinationals terecht. Overbodig om te zeggen dat ook dit keer het wachten op een volgende aflevering een ware marteling is.

Een man die de gangen van een verlaten boorschip doorrent om te ontsnappen aan zijn mysterieuze belager. De camera die steeds weer een hoek omgaat, de kijker in spanning achterlatend wat er in de volgende gang te zijn. Het is de openingsscène van The Killing 3 en blijft de grote charme van de serie. Die ondraaglijke spanning die alsmaar verder wordt opgevoerd. Eindigend in een cliffhanger die -begeleid door het inmiddels bekende deuntje- alweer doet verlangen naar de volgende aflevering. De makers van The Killing beheersen het als de beste en The Killing 3 overklast op dat vlak zelfs het eerste seizoen.

Allereerst dankzij het scenario en de sfeerschepping. De schrijvers van The Killing laten wederom op imponerende wijze meerdere verhaallijnen in elkaar overlopen. De kijker altijd gissend achterlatend hoe een ontvoering, meerdere moorden en de politieke strijd om het premierschap nu exact in elkaar zullen vallen. Het is die overlap en de daarbij horende twijfel in combinatie met het gure en onheilspellende Denemarken en de Scandinavische somberheid die The Killing 3 haar ongekende spanning en sfeer meegeeft.

In The Killing 3 draait het om de ontvoering van Emilie Zeuthen. De dochter van de Deense CEO Robert Zeuthen. Zij wordt gekidnapt net nadat de kranten vol staan met het nieuws dat het miljardenbedrijf van Zeuthen vanwege de financiële crisis wil verhuizen naar Azië. Een nieuwtje dat ook de zittende premier in een lastig parket brengt, omdat hij zijn lot heeft verbonden aan het behoud van de werkgelegenheid. Als dan ook nog drie mannen op een bijna verlaten boorschip het leven laten en een oude moordzaak opduikt, kan Sarah Lund aan haar puzzel beginnen.

Het moge duidelijk zijn, veel is vertrouwd in The Killing 3. Moord, doodslag, Sarah Lund en een familie onder emotionele hoogspanning, het zijn elementen die wel al kennen uit eerdere seizoenen. Ook de politieke strijd speelt weer een nadrukkelijke rol in deze derde Killing en met Lennart Brix heeft Sarah Lund nog steeds dezelfde baas. Het is ook het enige puntje van kritiek dat je op dit laatste seizoen van The Killing kunt hebben. De makers vallen –vooral in de slotfase- teveel terug op in het verleden bewandelde paden. Toch zou je The Killing 3 tekort doen door het een goed gelukte herhalingsoefening te noemen.

Neem alleen al de verandering die Sarah Lund zelf doormaakt. De detective in haar bekende wollen trui, die door haar obsessieve manier van werken haar familie en sociale leven zwaar verwaarloost. Een iconisch personage -gespeeld door de wederom sublieme Sofie Gråbøl- dat behoort tot de beste vrouwelijke hoofdrollen ooit. In dit derde seizoen is het niet de kijker die zich stoort aan haar asociale gedrag, maar het is Lund zelf die doorheeft dat er iets moet veranderen. Zelfs als dat betekent dat ze het door haar geliefde speurwerk vaarwel moet zeggen. Een switch die je als kijker begrijpt en de hoofdrolspeelster zelfs gunt, totdat duidelijk wordt welke invloed de verandering op haar werk heeft.

Want Lund is nog steeds de koppig einzelgänger die zich niets aantrekt van collega’s of meerderen. Gecombineerd met haar sores thuis blijkt dat al snel een levensgevaarlijke combinatie. Lund mag dan ook blij zijn dat ze tijdens het onderzoek hulp krijgt van twee mannen. Allereerst het talentvolle broekie Asbjørn Juncker die vanuit de provincie eindelijk aan het echte werk mag beginnen en Mathias Borch (Nikolaj Lie Kaas) een ervaren agent van het DSIS (Department of Homeland Security) met wie Sarah Lund al een geschiedenis heeft.

Vooral die laatste is een absolute aanwinst voor de serie. De in eigen land veelgeprezen Lie Kaas imponeerde in het verleden al in meesterwerkjes als Open Hearts en Reconstruction en overtuigt –ondanks dat zijn personage het minst uitgediept wordt- ook in The Killing 3. Vooral zijn scenes samen met Sofie Gråbøl zijn regelmatig ijzersterk. Maar daar houdt het uitstekende acteerwerk niet op. Ook Olaf Johannessen als premierskandidaat Kristian Kamper en Anders W. Berthelsen en Helle Fagralid als de ouders van het ontvoerde meisje, leveren niets minder dan topprestaties waardoor de subplots altijd blijven boeien.

Kortom, niets dan lof voor dit derde seizoen van The Killing. Daar komt nog bij dat het hier om het laatste seizoen gaat. Het geeft de serie een extra dimensie die de spanning nog eens verder opvoert. Al is het maar omdat je, je als kijker toch vanaf de allereerste seconde de vraag stelt of Sarah Lund een lang-en-gelukkig leven tegemoet gaat, of dat de makers een ander, meer naargeestig einde, voor haar in petto hebben. Het antwoord daarop zult u zelf moeten achterhalen.

Op het slot in zijn algemeenheid valt wel het een en ander aan te merken. Het is slordig, ongeloofwaardig en bepaalde wendingen zijn simpelweg te abrupt. Daarmee doet The Killing 3 zichzelf tekort. Het is ook de reden dat het slotseizoen ondanks de talloze pluspunten als geheel het niveau van het eerste seizoen uiteindelijk niet haalt. Wel mogen we gerust concluderen dat The Killing reeks met The Killing 3 stopt op een hoogtepunt. Een voornemen dat vele filmreeksen en series zich in het verleden maakten, maar waar er maar weinig in slaagden. The Killing wel en dat is een prestatie op zich. Het is het waardige en grootse slot dat een serie die qua spanning op eenzame hoogte staat verdient. En één ding is zeker, je nagels hoef je na The Killing 3 niet meer te knippen.

8.2/10

Recensie: The Bridge

Recensie: Borgen

Recensie: Borgen 2

Recensie: Boardwalk Empire (Seizoen 3)

Nucky Thompson die het vuile werk dit keer niet liet opknappen maar zelf de trekker overhaalde. De dood van Jimmy Darmody was het klapstuk van het tweede Boardwalk Empire-seizoen. Grote vraag in seizoen drie: Wie wordt de nieuwe aartsvijand van Nucky Thompson?

Het is altijd een risico om één van je hoofdrolspelers voortijdig uit de serie te schrijven. Zeker als dat personage één van de weinigen is die niet in een hokje te plaatsen valt. Moeiteloos wist Michael Pitt met Jimmy Darmody een personage te creëren dat zich op het schemergebied van de sympathie bevond. Onervaren en laverend tussen een kille moordenaar en onbegrepen oorlogsveteraan. Zijn dood is derhalve een groot gemis al opent het einde van Darmody de deur voor een nieuwe groep maffioso van stand.

Belangrijkste nieuwe uitdager is zonder twijfel Gyp Rosetti. Een flamboyante, lichtgeraakte man die er vreemde hobby’s op nahoudt en bovenal hecht aan respect. En dat is nu net wat hij naar zijn zin te weinig krijgt. Want in het derde seizoen van Boardwalk Empire zit Nucky Thompson (Steve Buscemi) weer vast op zijn troon. Hij is de man die alles bepaalt en dat -door schade en schande wijs geworden- met beduidend minder compassie en respect doet dan voorheen.

Het is ook meteen de meest interessante wending in dit derde seizoen. Nucky Thompson was altijd al een keiharde crimineel, maar te zien kregen we dat niet. Wat dat betreft was het slot van het tweede seizoen een voorbode. Gedurende het derde seizoen ruilt Thompsen met regelmaat het masker van sympathieke crimineel in voor dat van de meedogenloze. Een broodnodige verandering bovendien, want op andere vlakken stagneert het leven op de Boardwalk.

Met name een aantal voorheen interessante bijpersonages begint te verpieteren. Zo is de kruistocht van Nucky Thompson’s vrouw Margaret om het zelfbewustzijn bij vrouwen te vergroten een uiterst moeizaam subplot dat niets toevoegt aan de serie. Ook de aanwezigheid van Nelson Van Alden begint dankzij een gebrek aan ontwikkeling steeds meer irritatie op te roepen. En omdat ook de verliefdheid van Nucky Thompson voor theaterdame Miss Kent en Gillian Darmody’s zoektocht naar een dubbelganger voor haar zoon, Boardwalk Empire weinig goeds brengen, veranderen veel bijpersonages gedurende het derde seizoen in hinderlijke onderbrekingen.

Dit alles moet goedgemaakt worden door de nieuwe ster aan het misdaadfirmament Gyp Rosetti. Hij slaagt daar behoorlijk in al lijkt het er lange tijd op dat de impulsieve Rosetti nauwelijks een bedreiging vormt voor de meer berekenende Thompson. Toch is het wel de tweestrijd om de macht en de drank tussen Rosetti en Thompson die Boardwalk Empire gedurende het derde seizoen interessant houdt. Dat en Richard Harrow. Éen van de weinigen bijrollen die wel blijft boeien. Jack Huston weet met zijn weinig uitbundige spel van de verminkte oud-leger man een steeds mysterieuzer en kleurrijker personage te maken. Bovendien blinkt de serie visueel nog steeds uit. De aankleding, setting en decors blijven een lust voor het oog en ook het acteerwerk van de hoofdrolspelers -Steve Buscemi voorop- is wederom meer dan voortreffelijk.

Deze positieve punten kunnen echter niet verbloemen dat het derde Boardwalk Empire seizoen voelt als een tussendoortje. De serie mist lange tijd de urgentie die de eerste twee seizoenen wel hadden. Pas in de laatste vier afleveringen van het derde seizoen, weet de serie de kijker dankzij een vernietigende knal weer helemaal voor zich te winnen. Dat Boardwalk Empire met het slot nog veel van de geleden schade herstelt, neemt niet weg dat het niveau veel te laat wordt opgeschroefd om van een memorabel seizoen te spreken. Laten we echter hopen dat het slechts de stilte voor de spreekwoordelijke storm blijkt. De voortekenen zijn alvast goed nu Al Capone En Arnold Rothstein zich eindelijk in de strijd om Atlantic City mengen.

7.5/10

Recensie: Cloud Atlas (29 november)

Zes verschillende verhalen in zes verschillende tijden, geregisseerd door drie verschillende regisseurs met acteurs en actrices die soms wel zes verschillende rollen spelen. Cloud Atlas een ambitieus project noemen is een understatement. Helaas gaat de film ook ten onder aan zijn eigen ambitie.

Af en toe gaat het goed. Zoals bij Lord of the Rings. Een boek dat onverfilmbaar zou zijn, maar uiteindelijk toch de hele wereld verbouwereerd achterlaat. Ook het in 2004 verschenen boek Cloud Atlas werd jarenlang als onverfilmbaar gezien. Zelfs schrijver David Mitchell geloofde lange tijd niet in een verfilming. Anno 2012 is hij er dan toch. Cloud Atlas de film. Helaas blijkt Cloud Atlas inderdaad zo onverfilmbaar als werd gevreesd.

Het grote probleem van Cloud Atlas zit hem in de basis. Het idee om de zes verschillende verhalen door elkaar heen te vertellen, klinkt goed maar brengt een aantal onoverkomelijke problemen met zich mee. Het belangrijkste: de binding met de personages ontbreekt. Cloud Atlas geeft je niet de tijd om mee te leven met de jonge componist die de wereld wil verbazen of de journaliste uit een ander verhaal die onderzoek doet naar een moord. Simpelweg omdat net op het moment dat je het verhaal wordt ingezogen, de overstap wordt gemaakt naar een andere vertelling.

Daar komt nog eens bij dat de keuze om de acteurs en actrices meerdere rollen te laten spelen ook niet goed uitpakt. Hoe sympathiek het idee ook is, in de praktijk leidt het vooral af. De verkleedpartijen worden alsmaar gekker waardoor menig personage verandert in een karikatuur in plaats van een protagonist van vlees en bloed. Een gevoel dat hoofdrolspelers als Tom Hanks en Halle Berry helaas ook niet weg kunnen nemen.

Toch is lang niet alles slecht aan Cloud Atlas. De schakelingen tussen het heden, de toekomst en het verleden verlopen regelmatig op bijna kunstzinnige wijze en lopen naadloos in elkaar over. Ook de voortdurende aanwezige muziek mag er zijn en ondanks de lange speelduur (172 minuten) verveelt de film geen moment. Dat is echter niet genoeg. Cloud Atlas was jarenlang onverfilmbaar en nu de film er dan is, kan er eigenlijk maar één conclusie getrokken worden. Cloud Atlas is inderdaad onverfilmbaar.

5.8/10

Recensie: Looper (29 november)

Film en tijdreizen, het is een combinatie die al jaren samen gaat. Looper zet die traditie voort. Dit keer echter geen ingewikkelde plotwendingen, chaos of een onbegrijpelijke uitleg. Looper is voor een tijdreisfilm namelijk verrassend begrijpelijk.

Looper draait dan ook niet om tijdreizen, het is eerder bijzaak. Een manier om het verhaal te vertellen van Joe (Joseph Gorden-Levitt), een zogenaamde Looper. Een huurmoordenaar die gebruik maakt van -het in de toekomst verboden- tijdreizen om zijn slachtoffers te liquideren. Een even simpele als effectieve door de maffia bedachte oplossing, omdat het wegwerken van lijken dankzij de modernste snufjes in de toekomst praktisch onmogelijk is.

Doelwitten worden via tijdmachines dertig jaar terug in de tijd gezonden waar een Looper staat te wachten om hem of haar naar de eeuwige jachtvelden te zenden en zich en passant van het lichaam te ontdoen. Het klinkt allemaal ingewikkelder dan het in Looper blijkt. Dat komt vooral omdat de film de eerste tien minuten gebruikt om het hierboven geschetste principe haarfijn uit de doeken te doen.

Na die introductie is Looper een film die nauwelijks nog woorden vuilmaakt aan het begrip tijdreizen, maar zich vooral richt op de personages.  En dan met name de al eerder genoemde Joe. Een enigszins zelfingenomen jongeman die het in het leven aardig voor elkaar heeft. Dat verandert als hij tijdens een opdracht ineens tegenover zijn oudere ik (Bruce Willis) staat. Een seconde twijfel later is de oudere Joe gevlogen en zit de woedende maffia achter hen beide aan.

Het zijn die twee versies van Joe die de film dragen. Vooral Joseph Gordon-Levitt maakt indruk als de jongere versie –door protheses lijkt hij zelfs op Bruce Willis- van de twee. Hij laat met zijn ingetogen spel nog maar eens zien een alleskunner te zijn, die definitief toe is aan grote hoofdrollen. De oude rot Willis houdt zich prima staande tegenover Gordon-Levitt prima en doet op de automatische piloot wat hij goed kan. Omdat ook Emily Blunt, Jeff Daniels en Pierce Gagnon prima werk leveren, valt op het acteerwerk weinig af te dingen.

Daarnaast mag ook Rian Johnson niet onvermeld blijven. De eigenzinnige regisseur liet met Brick en The Brothers Bloom al zien dat hij wel houdt van een experimentje en ook in Looper is zijn hand weer duidelijk zichtbaar. Het contrast tussen de scènes op het platteland en de stad werken uitstekend en ook de manier waarop heden en toekomst in elkaar overlopen is vervreemdend en verfrissend tegelijk.

Ook schakelt Johnson op een aantal momenten bewust een paar tandjes terug. Het levert sfeervolle en beklijvende scènes op die smaken naar meer. Helaas stelt Looper op dat punt teleur. Dat meer komt nooit. Looper kabbelt voort, maar krijgt niet de climax die de film verdient. Dat zit hem vooral in het scenario. In plaats van dat Looper zich volledig focust op de relatie tussen de jonge en oude Joe, richt de film zich al snel op de zoektocht naar een toekomstig maffiakopstuk. Een zoektocht die beduidend minder interessant is, dan de vraag hoe het is om jezelf te vermoorden.

Looper is uiteindelijk een prima film. Maar ook een film waarbij het gevoel dat er zoveel meer had ingezeten overheerst. Het blijft nu bij een uitstekend idee dat niet de gedroomde uitwerking krijgt. Een conclusie die al gold voor Brick en The Brothers Bloom. En ook daar was het, het scenario dat rammelde. Hopen dus dat Johnson in de toekomst met net zoveel passie en frisse ideeën films blijft maken, maar daarbij wel de hulp krijgt van een goede schrijver. Dan kon Johnson’s volgende film wel eens een meesterwerkje blijken.

7.3/10

Recensie: Argo (8 november)

Ben Affleck was als acteur bepaald geen hoogvlieger. Als regisseur heeft Affleck wel een smetteloos blazoen. Met Argo vestigt hij zijn status van topregisseur nog maar eens.

De realiteit blijkt vaak opmerkelijker en ongeloofwaardiger dan de werkelijkheid. Want zeg nou zelf, zes ten dode opgeschreven Amerikanen die uit een brandend Iran worden gered door het maken van een nep sciencefiction film, dat klinkt bepaald niet geloofwaardig. Mocht Bill Clinton in 1997 niet hoogstpersoonlijk de details van operatie Argo onthuld hebben, dan had vermoedelijk geen mens de gelijknamige film serieus genomen.

Het geeft meteen een probleem van Argo weer. Het verhaal en ook de afloop zijn al bekend. Dat de film er desondanks in slaagt om de spanning tot een zinderend hoogtepunt te laten oplopen, maakt de prestatie van regisseur en hoofdrolspeler Ben Affleck alleen maar knapper. Dat het Argo lukt om gedurende twee uur te boeien, komt in de eerste plaats door de authentieke sfeersetting.

Affleck keert met Argo namelijk op indrukwekkende wijze dertig jaar teug in de tijd. Straten ogen oud en de jaren tachtig kleding met bijbehorende kapsels en snorren zorgen er voor dat de personages linea recta uit diezelfde jaren tachtig lijken te komen. Daarnaast heeft Affleck zijn basismateriaal goed bestudeerd. Iets wat pas echt opvalt als na afloop van de film de gelijkenis tussen de originele foto’s en de filmbeelden wel erg groot blijken. Als dan ook Jimmy Carter (Amerikaanse president ten tijde van de missie) in de epiloog nog een bijdrage aan de film levert, zit het qua realisme helemaal goed.

Toch is het sterkste punt van Argo zonder twijfel de cast. Die over de gehele lijn meer dan degelijk is en in John Goodman en Alan Arkin zijn uitblinkers kent. Het olijke duo geeft Argo net dat beetje lucht en humor dat het bloedserieuze verhaal nodig heeft. De manier waarop de twee plannen maken voor hun nepfilm zorgt voor een constante glimlach, maar neemt nooit de ernst van de situatie weg. Die ernst komt vooral terug in het tweede deel. Als Argo een paar tandjes bijzet en toewerkt na een zinderende climax. Dat de film daarbij af en toe een loopje neemt met de werkelijkheid, is de film vergeven.

Of Argo uiteindelijk de Oscarfavoriet is die de Amerikaanse recensenten er van maken, is voor ons Nederlanders nog moeilijk te beoordelen. Wel duidelijk is dat Ben Affleck na Gone Baby Gone en The Town met Argo wederom imponeert als regisseur. Het moet dan ook wel heel gek lopen wil Affleck in januari niet op zijn minst een Oscarnominatie voor beste regisseur krijgen.

8.3/10

Recensie: Skyfall (31 oktober)

‘De beste Bond ooit’, werd Skyfall in meerdere recensie genoemd. De beste Bond is Skyfall uiteindelijk niet, maar hij komt aardig in de buurt.

Het heeft even geduurd voordat Skyfall het levenslicht zag. Door financiële problemen bij de filmstudio moesten we liefst vier jaar wachten op de nieuwe James Bond. En dat na het wat tegenvallende Quantum of Solace. Skyfall zorgt er echter voor dat de vier Bondloze jaren zo vergeten zijn. Sterker nog, het feestelijke Bondjaar (onze geliefde superspion bestaat dit jaar 50 jaar) had zich geen beter cadeau kunnen wensen.

Dat Skyfall niet zal teleurstellen weet je eigenlijk al na een kleine tien minuten. De sensationele openingsscène zet meteen de toon voor wat volgt. Het spectaculaire motorritje over de daken dat eindigt boven op een trein kan kan dan ook moeiteloos in het -toch al rijkgevulde- rijtje memorabele Bond-openingen. Ook zorgt de scene er voor dat de twijfels rondom regisseur Sam Mendes meteen verdwijnen. Want de openingsscène bewijst één ding overduidelijk, arthouse-regisseur Sam Mendes weet wel raad met actie. Een vraag die na het mislukte avontuur van Marc Forster met Quantum of Solace toch leefde bij veel liefhebbers.

Een ander punt waarop Skyfall hoog scoort is de bad guy. Javier Bardem liet in No Country of Old Men al zien dat hij met zijn kleine spel levensgevaarlijk, gestoord en bloedstollend eng kan overkomen en doet dat kunststukje in Skyfall nog eens over. Met name de introductie (pas na een uur) van de voormalig MI6 agent Silva is mysterieus en beklijvend tegelijk en laat duidelijk zien tot welke gruweldaden de man in staat is. In het bijna anderhalf uur dat volgt laat Bardem vervolgens zien waarom de blonde cyberterrorist, die niets liever wil dan wraak nemen op zijn oude baas M (Judi Dench), een plekje verdient in de eregalerij van Bond bad guys.

Die wraakactie op M is ook meteen de rode draad in Skyfall. Want de film af doen als een hap-slik-weg actiefilm zou Skyfall geen recht doen. De 23e Bond zet wat dat betreft de lijn die met Casino Royale werd ingezet voort. De zonder emotie door het leven gaande James Bond, is sinds de introductie van Daniel Craig verleden tijd en ook in Skyfall is Bond weer opvallend menselijk. Verbitterend, boos en  teleurgesteld -maar altijd met voldoende stijl en waardigheid- is de James Bond die we in Skyfall te zien krijgen en dat maakt de charismatische womanizer overduidelijk interessanter.

Cruciaal daarin is de rol van de eerder genoemde M, wiens relatie met James Bond in Skyfall onder zware druk komt te staan. De één-tweetjes tussen Bond, Silva en M zijn ook zonder twijfel de beste momenten uit Skyfall. Omdat Sam Mendes ook cinematografisch nog eens topwerk aflevert -vooral de spiegelscène is adembenemend mooi- blijft er weinig te klagen over. Toch is er één punt van kritiek dat Mendes zich mag aanrekenen. De climax van Skyfall!

Hoe goed deze jubileum Bond ook mag zijn, het slot doet afbraak aan de film. De als een kruising van Home Alone en MacGyver opgezette grande finale is slordig, ondoordacht en past niet bij James Bond. Dat de uitvoering vervolgens uitstekend is, kan er toch niet voor zorgen dat Skyfall enigszins onbevredigend eindigt en daardoor Casino Royale niet van de troon kan stoten als beste Bond ooit. Een conclusie die niet onverlet laat dat Skyfall aantoont dat de Bondreeks zich sinds Casino Royale opnieuw heeft uitgevonden. Al is het maar vanwege de onvoorspelbaarheid, dat ook de mensen die James Bond liefheeft de film niet zonder meer overleven.

8.0/10

Recensie: Detachment (13 september)

Tony Kaye debuteerde in 1998 met het meesterlijke American History X. Veertien jaar later komt de cineast met zijn tweede speelfilm: Detachment.

American History X. Een film die praktisch iedere twintiger gezien heeft en op velen een onuitwisbare indruk maakte (vaak wel om de verkeerde reden). Een debuut dat wel moest leiden tot een grootse carrière voor regisseur Tony Kaye. Veertien jaar later blijkt er bijzonder weinig terechtgekomen van die verwachte loopbaan. Kaye maakte de afgelopen veertien jaar vooral furore met reclamefilmpjes, maar qua speelfilms bleef het lang oorverdovend stil.

Met Detachment keert Kaye terug als regisseur. En hij kiest met een verhaal over een leraar in een achterstandswijk voor een weinig origineel uitgangspunt. Menig film voor Detachment, toonde al hoe zwaar onderwijzers het hebben tussen de jongeren van de straat en Detachment brengt op dat vlak weinig nieuws. In de basis is Detachment dan ook een film zoals zovele. We volgen Henry Barthes (Adrien Brody), een leraar die kampt met een aantal persoonlijke demonen en daarom geen trek heeft in een vaste aanstelling. De leraar hopt als invaller van school na school, waar hij vervolgens de gebruikelijke discussies en confrontaties heeft met de ongeïnteresseerde en brutale straatjongens.

Tot zover weinig nieuws. En toch zou je Detachment tekortdoen door de film te betitelen als de zoveelste Dangerous Minds. Het begint al met de documentaire elementen die Kaye in zijn film stopt. De terugkerende momenten waarop hoofdrolspeler Adrien Brody zich direct tot de kijker richt -als ware het een documentaire- en zijn visie aan ons overdraagt, zorgt voor een beangstigend gevoel van authenticiteit. Het maakt afstand nemen van de dagelijkse schoolbeslommeringen ineens een stuk moeilijker en confronteert je als kijker met de bittere en sombere werkelijkheid.

Ander belangrijk verschil is de glansrol van Adrien Brody als de afgestompte leraar Henry Barthes. Het is een verademing om zien hoe Brody een leraar neerzet die zonder klagen zijn dagen uitzit, maar totaal niet meer gelooft in het sprookje van onderwijzen. Geen naïeve jongeling die denkt de wereld te veranderen, maar een doorgewinterde veteraan die door schade en schande heeft geleerd dat er voor deze jongens en meisjes geen toekomst is.

Detachment is een overduidelijke en keiharde aanklacht tegen het Amerikaanse onderwijssysteem. Een systeem waarbij leerlingen tegen hun zin in op school zitten, leraren stuk voor stuk op het randje van een burn-out of erger staan en ouders iedere vorm van verantwoordelijkheidsgevoel voor hun kroost missen. Veel hoop is er niet, al krijg je in Detachment toch regelmatig een glimp voorgeschoteld. Dat gebeurt door middel van de vrouwen in Henry Barthes leven. Een jong meisje Meredith (Betty Kaye) dat het op school zwaar heeft, zijn collega-lerares mevrouw Madison (Christina Hendricks) en een jong straathoertje dat hij in huis neemt (een indrukwekkende rol van Sami Gayle).

Het zijn drie vrouwen die zorgen voor kleine barstjes in het pantser van de onderwijzer, maar er toch nooit echt doorheen breken. Het maakt van Detachment geen vrolijke maar wel een rake en rauwe film die een hard maar vermoedelijk ook eerlijk beeld geeft van het dagelijkse schoolleven in de Amerikaanse achterstandswijken. Weliswaar redelijk voorspelbaar en weinig hoopvol –beginnende leraren zijn gewaarschuwd- maar een aanrader voor iedereen die houdt van goed drama en dito acteerwerk.

7.8/10

Recensie: The Newsroom (HBO)

Aanzwellende violen, een dosis moralisme om bang van te worden en een gebrek aan creativiteit bij de makers omdat ze bestaande nieuwsfeiten gebruiken. Kort samengevat was dat de grote kritiek op de nieuwe HBO-serie The Newsroom. Volkomen terechte kritiek al moet er nu het eerste seizoen ten einde is, wel één kanttekening gemaakt worden: het werkt heel behoorlijk!

Subtiel is The Newsroom zeker niet. Maar daar waar menig recensent of kritische kijker sentiment en moralisme per definitie verwerpen, bewijst The Newsroom dat het nog altijd de uitwerking is die telt. En laat de serie nu net op dat laatste vlak prima scoren. Dat begint al met het razend interessante uitgangspunt. Want dat er veel mis is met het gekleurde nieuws in het hedendaagse Amerika moge duidelijk zijn. Praktisch iedere zender heeft zijn politieke voorkeur en laat die ook zeer nadrukkelijk doorklinken in de berichtgeving. Een situatie waar de The Newsroom fel aanstoot aan neemt en duidelijk tegen ageert. Reden voor de hoofdrolspelers in serie: Will McAvoy (Jeff Daniels) en Mackenzie MacHale (Emily Mortimer) om samen met hun nieuwsredactie de zaken helemaal anders aan te pakken. Pure journalistiek die zich strikt aan de feiten houdt.

Een dergelijk uitgangspunt hangt natuurlijk al aan elkaar van moralisme, waardoor The Newsroom verwijten dat het te moraliserend is, toch een beetje aanvoelt als de paus zwart maken omdat hij het rooms-katholieke te pas en te onpas verdedigt. The Newsroom kiest dan ook bewust voor de sentimentelere aanpak en slaagt daar in wonderwel. Toegegeven, het eerste seizoen van de serie balanceert regelmatig op het randje en valt er ook een aantal keren keihard overheen. Maar dat wordt goedgemaakt door een aantal memorabele scènes die de aanpak oplevert. Vooral de scene waarin de redactie onder begeleiding van Coldplays – Fix You onderlinge irritaties opzij zet vanwege groot nieuws, is een perfect voorbeeld van hoe kitsch, kunst kan worden.

Dat The Newsroom uiteindelijk toch overeind blijft, komt ook zeker door de uitstekende hoofdrolspelers. Jeff Daniels weet zich moeiteloos de rol van journalistiek zwaargewicht Will McAvoy eigen te maken en is als nieuwslezer een prima uithangbord van het tv-programma News Night. Ook de rol van zijn voormalige geliefde en News Night producer Mackenzie MacHale is –vooral in het begin van het seizoen- in goede handen. Emily Mortimer is overtuigend als de uitvoerend producent, die als enige McAvoy weet te beteugelen en de verbale confrontaties tussen de twee hoofdrolspelers laten duidelijk zien dat schrijver Aaron Sorkin (Oscarwinnaar voor The Social Network) nog steeds een uitstekende dialoogschrijver is. De venijnige steken onder water en de bijna altijd op de loer liggende humor, zorgen er mede voor dat The Newsroom ook nog eens ontzettend makkelijk wegkijkt.

Daarnaast doet Aaron Sorkin nog iets slims. Hij kiest om de serie te beginnen in 2010. Gevolg is dat bijna iedere uitzending zich richt op een groot nieuwsfeit uit de laatste twee jaar. Het olielek bij BP, de aanslag op congreslid Gabrielle Giffords of de dood van Osama Bin Laden, stuk voor stuk nieuwsfeiten die eenmalig dienen als rode draad. Het geeft The Newsroom urgentie en authenticiteit mee en creëert het gevoel dat de serie daadwerkelijk ergens over gaat. Bovendien legt het een stevige basis voor de nabije toekomst wanneer The Newsroom vermoedelijk overstapt naar verzonnen verhaallijnen.

Heel veel lof en hosanna voor The Newsroom dus, al heeft ook de serie ook echt wel zijn mindere passages. Dat zijn vooral de momenten aan het einde van het seizoen (de laatste vier afleveringen begaat de serie een aantal flinke missers) waarop er om onbegrijpelijke redenen voor gekozen wordt om door middel van te ver doorgevoerde uitbarstingen (vooral Mackenzie MacHale maakt zich hier schuldig aan) en slapstick, op geforceerde wijze humor en een enkele keer zelfs meligheid aan The Newsroom toe te voegen. De afleveringen waarin Will McAvoy onder invloed van drugs het nieuws leest en de ontwikkelingen rondom de stroomuitval in de opnamestudio, zijn daarvan de meest pijnlijke voorbeelden. Daarnaast mag ook niet onvermeld blijven dat niet alle acteurs het niveau van Jeff Daniels benaderen. Met name de momenten waarop Alison Pill aan het overacten slaat, zijn ronduit pijnlijk om te zien.

Het zijn deze punten van kritiek die The Newsroom ook van een echte topscore afhouden. Dat neemt niet weg dat HBO en Aaron Sorkin vooral veel complimenten verdienen in plaats van de bakken vol kritiek die recensenten over allebei uitstorten. Complimenten voor het lef om af te wijken van de gebaande HBO-paden en te kiezen voor aanzwellende violen. Zeker omdat The Newsroom de woorden sentimenteel en moraliserend bij vlagen zelfs een goede naam weet te bezorgen. Voorwaar geen kleine prestatie.

7.4/10

Recensie: The Expendables 2 (16 augustus)

Voor de tweede keer komen de actiehelden van weleer bij elkaar om aan de zijde van leider Sylvester Stallone de strijd aan te gaan met het gespuis van deze wereld. En dat zullen de tegenstanders weten ook. The Expendables 2 is bruter, leuker en vooral beter dan zijn voorganger.

Knokken kan Sylvester Stallone als de beste, regisseren gaat hem minder goed af. Gelukkig heeft Stallone dat inmiddels zelf ook door en concentreerde hij zich voor The Expendables 2 vooral op het afvuren van rake schoten en keiharde klappen. Een prima besluit, zeker omdat het rijtje eenmanslegers alleen maar groter is geworden sinds de eerste Expendables film. Zo zijn er grotere rollen voor Bruce Willis en Arnold Schwarzenegger en ook Jean-Claude van Damme sluit zich eindelijk aan bij het legertje oude actiehelden. Als bad guy -met de originele naam Vilain- is de ‘Muscles from Brussels’ volledig op zijn plaats in The Expendables 2. Met de altijd aanwezige zonnebril, zijn steenkolenengels en de voor Van Damme kenmerkende achterwaartse trap lijkt hij zelfs nooit weggeweest.

Toch is Van Damme niet de leukste aanwinst. Die eer is zonder twijfel weggelegd voor cultheld Chuck Norris. Het begint al met die geweldige introductie, waarbij Norris in zijn eentje een compleet leger wegvaagt. Het een-tweetje daarna tussen Stallone (Ik hoorde dat je bent gebeten door een cobra) en Norris (Klopt, na vijf dagen van ondraaglijke pijn stierf de cobra) geeft meteen weer dat deze actiehelden zichzelf bepaald niet te serieus nemen.

Dat blijft ook de grootste charme van het hele Expendables project. Sylvester Stallone, Arnold Schwarzenegger, Bruce Willis, Jason Statham, Dolph Lundgrun, Chuck Norris en de andere teamleden hebben overduidelijk plezier in hun werk en maken zichzelf en elkaar voortdurend belachelijk. Het levert de ene leuke oneliner na de andere op, waarbij er zelfs niet geschroomd wordt om uit elkaars werk te citeren.

Toch is het ondanks alle leuke intermezzo’s vooral die actie die bijblijft. Al bij de bijna twintig minuten durende openingsscene maken Stallone en consorten de verwachtingen waar. De kogels en onploffingen vliegen je om de oren en het aantal doden is na een klein kwartiertje al niet meer te tellen. Dat de film in het vervolg enigszins gas terugneemt is geen ramp. Wel is het jammer dat de film deze rustpauze gebruikt om geforceerd op zoek te gaan naar de emotie en plot. Twee zaken die The Expendables 2 kan missen als kiespijn.

Een klein puntje van kritiek dat echter ruimschoots wordt goedgemaakt door de laatste drie kwartier van de film. De langgerekte confrontatie tussen de twee legertjes, is actie zoals actie hoort te zijn. De testosteron actiefilm is terug van weg geweest en dat blijkt bepaald geen straf. Dat de aaneenschakeling van explosies en doden ook nog eindigt met een uitstekend man tegen man gevecht tussen leider Sylvester Stallone en ‘Vilain’ Jean-Claude van Damme, maakt de film helemaal af en doet je nu al uitkijken na het derde film waarin deze legendarische cast weer samenkomt.

7.9/10