Zomergasten 2011: Lilian Gonçalves-Ho Kang You

Helaas, vanavond geen artikel over de Zomergastenaflevering met Lilian Gonçalves-Ho Kang You. Door verplichtingen in Den Haag bij de podcast van filmcollega’s John en Gudo van  www.movieinsider.nl was ik vandaag niet in staat om de uitzending te zien. Volgende week als Erik van Lieshout langskomt ben ik hoogstwaarschijnlijk wel weer van de partij.

Pasqualino Settebellezze, Los Angeles en 1900 laatste keuzefilms

De keuzefilms van Lilian Gonçalves-Ho Kang You, Erik van Lieshout en Guy Verhofstadt zijn bekend. De zomergaste van aanstaande zondag gaat voor Pasqualino Settebellezze een Italiaanse film over het leven van Pasqualino en zijn zeven zusters. Ik heb de film nooit gezien en moet zeggen dat ik er verder op het eerste oog ook niet van enthousiasme overloop. Wel benieuwd ben ik naar Los Angeles de keuzefilm van Erik van Lieshout. Een kunstdocumentaire waarbij de spanning tussen het sterrendom en de stad Los Angeles door kunstenaar Sarah Morris wordt onderzocht. Tot slot is er nog Guy Verhofstadt. Hij kiest voor 1900 (Novecento). Een echte aanrader dit vijf uur durende epos van Bernardo Bertolucci dat mij altijd vooral is bijgebleven vanwege de sadistisch rol die Donald Sutherland speelt.

Zomergasten 2011: Step Vaessen

Indonesië correspondente en journaliste voor Al Jazeera English, Step Vaessen in gesprek met Jelle Brandt Corstius. Journalisten en correspondenten onder elkaar. Het bleek een prima combinatie en -vooral voor Brandt Corstius- een verademing na de stugge wetenschapper Dick Swaab.

Step Vaessen was allesbehalve stug. Een correspondente zonder angst en een moderne variant van haar voorbeeld Pippi Langkous. Deze lieve en leuke zomergast bleek een vrouw van de wereld die vastbesloten was dat ook te tonen. Nederland kwam er daardoor bekaaid vanaf in deze zomergasten aflevering. Het waren de buitenlandse fragmenten die de avond domineerden. Nu was dat bepaald geen straf. Want Vaessen wist op indrukwekkende wijze de fragmenten met eigen ervaringen te combineren. Zo waren er de afschuwelijke moordpartijen in Java, die Vaessen deed twijfelen of ze wel in Indonesië moest blijven. Maar ook haar eigen reportage over de tsunami kwam langs. Het was fascinerend om te horen hoe Vaessen bij de talloze lijken om haar heen, het gevoel kon uitschakelen om haar werk voort te zetten. Gelukkig -zou ik bijna willen zeggen- bleek ook voor Vaessen hier een grens aan te zitten.

Door dergelijke ontboezemingen werd het een bijzondere avond die al meteen geweldig begon. Step Vaessen die opgroeide in het Limburgse Simpelveld, tussen de schapen. Zwarte en witte schapen die altijd achter de leider aanlopen. Het bleek de perfecte inleiding voor een avond waarin groepsgedrag en het achter de grote baas aanlopen, een belangrijk thema was. In de gesprekken over Wilders, de moordpartijen in West-Java of Mubarak en het Tahir plein, steeds kwam het onderwerp weer voorbij.

Brandt Corstius toonde -na een mindere tweede week- weer topvorm. Het correspondentschap was voor hem bekend terrein en dat was te merken ook. Hij wist zijn leven als Moskou correspondent prima te gebruiken om de goede vragen te stellen. Ook zijn kennis van Indonesië zelf en zijn bezoeken aan het land, maakte het tot een vloeiend en boeiend gesprek. Slechts één keer ging hij gigantisch in de fout. Want wie in het voor elkaar krijgt om de zin, ‘je man is overleden door zelfmoord,’ op te laten volgen door, ‘maar ik blijf even bij Sandokan,’ moet zelf ook aanvoelen dat hij de mist ingaat.

Ook daarna bleef Brandt Corstius om het zelfmoord onderwerp heen draaien. Alsof hij wanhopig wachtte op een moment dat hij vooraf had gekozen om dit onderwerp aan te snijden. Pas toen Vaessen zelf het gesprek voor de vierde keer op haar man Andre bracht, hapte hij toe. Dat deed Brandts Corstius dan wel weer goed. Met wederom wat hulp van persoonlijke ervaringen, volgde een indrukwekkend gesprek. Een dialoog waarbij Vaessen ontzettend openhartig vertelde over haar twijfels en zelfs de schuld meermaals bij zichzelf zocht. Het zette ook meteen de keuze voor die cliché keuzefilm in een ander daglicht.

Sowieso kwam Vaessen gedurende de avond in een ander daglicht te staan. Want de sympathieke Limburgse bleek in haar jongere jaren zowaar betrokken bij de Nijmeegse krakersrellen, lid van een punkband en zong en passant nog mee met Love The Way You Lie van Eminem en Rihanna. Het waren dergelijke verrassende momenten, gecombineerd met de indrukwekkende fragmenten en een openhartige Vaessen die van deze uitzending een prachtig inkijkje in het leven van deze Limburgse wereldvrouw maakte.

Zomergasten 2011: Dick Swaab

De uitgangspositie voor Dick Swaab was al alles behalve florissant. Na de meesterlijke Marc-Marie avond van vorige week kon hersenonderzoeker en ontdekker van de zogenaamde ‘homokwab’ het eigenlijk alleen maar minder doen. En dat deed hij ook.

Misschien is vergelijken niet helemaal eerlijk. Maar zelden zal het contrast tussen twee uitzendingen zo groot zijn geweest. Marc-Marie Huijbregts toonde vorige week een zeldzaam avondje openhartigheid waarin persoonlijke bekentenissen en onthullingen niet uitbleven. Dick Swaab stelde daar vanavond afstandelijkheid en beroepsernst tegenover. De tweede zomergastenaflevering laat zich dan ook misschien wel het best typeren als een lesje hersenanatomie. Een les die bovendien meer leerzaam dan boeiend was.

Swaab bleef gedurende de hele uitzending in zijn comfort zone. De wereld van de hersenen, het brein en alles wat daar mee samenhangt. Wat dat man drijft, waarom hij hersenonderzoeker werd? Ik weet het nog steerds niet. Ook in zijn fragmenten was dat duidelijk terug te zien. Geen passionele gesprekken over mensen die hij mateloos bewonderde maar fragmenten die hem in staat stelde om te spreken over onderwerpen als de ziekte van Parkinson bij Muhammed Ali, de hersenobductie van Rembrandt, de curieuze schedeltrepanatie van Bart Huges of de echte Rain Man.

Na mijn lofzang van vorige week op Jelle Brandt Corstius was ik nu wat minder over hem te spreken. Hij bleek vanavond niet in staat om Swaab uit de wereld van de hersenen te halen al moet gezegd dat hij daar ook nauwelijks de kans voor kreeg. Eventjes leek het toch te lukken toen de oorlog, opvoeding en de PVV ter sprake kwamen. Maar zelfs bij de indrukwekkende verhalen over de trein die Swaab overnam van een in Auschwitz gestorven kind, de familieleden die hij er verloor en de jeugd waarin er niet werd gesproken over de oorlog, bleef Swaab –overigens niet onbegrijpelijk- op de vlakte en enigszins afstandelijk. Enkel over de PVV en Wilders was hij echt uitgesproken maar die kant wilde Brandt Corstius dan weer overduidelijk niet op.

Gelukkig was er dan nog wel een hoog gehalte film. Want hoewel ik zowel Repulsion als Die Blechtrommel zwaar overschatte films vind, waren beide fragmenten welkome intermezzo’s. Om over de prachtige scènes uit Mao’s Last Dancer, The Diving Bell and the Butterfly, The Birds en Doubt nog niet te spreken. Sowieso werd de aflevering boeiender naarmate de avond vorderde. Vooral toen de visie van Swaab op pedofilie, geweld en de vrije wil aan de orde kwam. Zijn gedachtes en statements waren controversieel maar goed onderbouwd en stemde tot nadenken.

Het was een prima ontknoping van een avond waarbij de inhoud leidend was. Een avond die iets vergde van de kijker maar ook momenten kende die soms voorbij leken te kruipen en die met enige regelmaat uitnodigde tot zappen. Is dat erg? Wat mij betreft niet. Drie uur kijken naar mensen die praten over een onderwerp waar ik weinig van weet, waarbij het kijken naar de klok wordt afgewisseld met aardige filmfragmenten en een bij vlagen interessante visie op het menselijke brein. Het was een ‘saaie’ aflevering die niet kon tippen aan vorige week waarbij de verveling bovendien toeslag.  Maar misschien hoort dat ook wel gewoon een beetje bij Zomergasten.

Zomergasten 2011: Marc-Marie Huijbregts

Cabaretier, presentator en De Wereld Draait Door tafelheer Marc-Marie Huijbregts was de eerste Zomergast van 2011. Daarmee opende Zomergasten 2011 meteen met de meest toegankelijke gast van allemaal. Wat volgde was inderdaad een avond vol toegankelijke fragmenten, waarbij Huijbregts echter niet verviel in de vooraf gevreesde avond met enkel musical en Barbara Streisand. Sterker nog, het werd een bijzondere, humoristische maar vooral ontroerende avond met een extreem openhartige Marc-Marie Huijbregts.

Zes nieuwe Zomergasten. Niet nieuw was presentator Jelle Brandt Corstius. Geen probleem want na Margriet van der Linden bleek Brandt Corstius vorig jaar een ware verademing. Ook vanavond beviel Brandt Corstius meteen weer. De manier waarop hij reageerde op de eerste gevatheden van Huijbregts, zorgde voor een ontspannen sfeertje en liet zien dat Brandt Corstius in de loop van zijn eerste jaar duidelijk gegroeid is. Ook de manier waarop hij de docu over Marlene Dietrich koppelde aan het ouder worden van Marc-Marie zelf. En op die manier het verhaal over Marc-Marie’s vrouwelijke kant naar boven haalde, doet het beste hopen voor de komende weken. Nu kreeg Brandt Corstius ook wel alle hulp van zijn gast. Marc-Marie begon de uitzending met zijn gebruikelijke enthousiasme en wist vanaf het eerste moment overduidelijk te maken dat hij het geweldig vond om zijn eigen tv-avond samen te stellen. Bovendien begon die avond meteen geweldig. Jammer genoeg was de Planet Earth opening veel te kort maar zelfs dit fragment was alweer voldoende om de dvd binnenkort weer eens op te zetten.

Wat volgde was een avond waarin Huijbregts met zijn oog voor detail en interesse in het ongewone, zorgde voor een mix van verrassende, hilarische en indrukwekkende momenten. Met korte fragmentjes zoals de tik van kok en het hilarische één van de acht telefoongesprek, wist hij lichte onderwerpen op prima wijze af te wisselen met prachtige muziek (De Russische zanger en het Franse volkslied waren prachtig) en zwaardere kost. Want ook dat kan Huijbregts niet ontzegd worden. Hij durfde zichzelf bloot te geven en schuwde persoonlijke onderwerpen niet.

Want steeds weer kwam de avond terug op een botsing tussen twee werelden. Marc-Marie als de man die altijd streeft naar harmonie en eensgezindheid en Jelle Brandt Corstius die zich maar niet kon verplaatsen in zoveel vergevingsgezindheid. Mooiste voorbeeld daarvan was zonder twijfel het moment –dat voortkwam uit het meesterlijke auditiefragment van Jason Tam- dat een emotionele Marc-Marie de relatie met zijn vader beschreef en de pijnlijke scene rond het sterfbed van zijn moeder schetste. Maar ook de stilte die viel vlak nadat Huijbregts aangaf dat hij om gebeurtenissen of momenten in stand te houden zijn eigen mening geweld aandeed, was meer dan indrukwekkend. Zomergasten momenten van grote schoonheid waarbij de zomergast schijnbaar wordt overvallen door zijn eigen ontboezeming.

Wat ook niet ontbrak was zoals verwacht Barbara Streisand.  Maar niet zingend (zoals gevreesd), maar in één van de mooiste fragment van de avond. Het 60 minutes interview tussen Mike Wallace en Barbara Streisand was een interview zoals je ze zelden ziet en dat ik zeker nog eens in zijn geheel ga proberen terug te zien.

Al deze prachtige fragmenten en zeker ook de daarbij horende verhalen door en over Marc-Marie Huijbregts maakt van deze eerste Zomergasten aflevering van 2011 één van de beste die ik ooit zag. Enige nadeel. Ik vermoed dat we na vandaag het beste van Zomergasten 2011 al hebben gehad.

Alle Zomergasten bekend

Nadat Marc-Marie Huijbregts en Guy Verhofstadt al bekend waren, zijn nu ook de andere Zomergasten onthuld. Dick Swaap, Step Vaessen,  Lilian Gonçalves – Ho Kang You en Erik van Lieshout completeren het zestal. Toch wel enigzins verrassend. Waar vorig jaar duidelijk een populairdere weg in werd geslagen, zet Zomergasten 2011 weer in op het intellect. Erg benieuwd wat dat gaat opleveren. Ik kijk in ieder geval alvast uit naar Dick Swaap, Step Vaessen en stiekem hoop ik toch ook dat Marc-Marie Huijbregts (Hij start op 24 juli) met wat meer komt dan musicals en Barbara Streisand.

Eerste twee Zomergasten bekend

Als Jelle Brandt Corstius op twitter hints begint te geven over de zomergasten van het komende seizoen dan weet je dat het mooiste tv-programma van het jaar weer nadert. Ik geef toe, de hints waren aan mij niet besteed maar anderen wisten er gelukkig wel raad mee. De eerste twee Zomergasten die uitgelekt zijn, zijn cabaratier en De Wereld Draait Door tafelheer Marc-Marie Huijbregts en de Belgische oud-premier Guy Verhofstadt. De andere gasten worden in de loop van de week bekend gemaakt.

Eerlijk gezegd kunnen de eerste twee gasten me nog niet heel erg bekoren. Marc-Marie Huijbregts is een schitterende kerel en gaat gegarandeerd voor hoge kijkcijfers zorgen maar over zijn smaak valt wel degelijk te twisten. Met Barbara Streisand en waarschijnlijk vele musical fragmenten op komst zie ik de avond in ieder geval een beetje angstig tegemoet. Maar ik laat me graag verrassen. Bij oud-premier Guy Verhofstadt ligt het gevaar dan weer op de loer dat het veel en lang zal gaan over de huidige politieke situatie in Belgie ondersteund door veelal Belgische tv-fragmenten. Dat kan fantastische tv opleveren maar ook volkomen fout gaan. Op basis van de eerste twee namen zou ik mezelf als voorzichtig pessimistisch omschrijven. Hopelijk kunnen de andere gasten dat gevoel wegnemen.