Recensie: Skyfall (31 oktober)

‘De beste Bond ooit’, werd Skyfall in meerdere recensie genoemd. De beste Bond is Skyfall uiteindelijk niet, maar hij komt aardig in de buurt.

Het heeft even geduurd voordat Skyfall het levenslicht zag. Door financiële problemen bij de filmstudio moesten we liefst vier jaar wachten op de nieuwe James Bond. En dat na het wat tegenvallende Quantum of Solace. Skyfall zorgt er echter voor dat de vier Bondloze jaren zo vergeten zijn. Sterker nog, het feestelijke Bondjaar (onze geliefde superspion bestaat dit jaar 50 jaar) had zich geen beter cadeau kunnen wensen.

Dat Skyfall niet zal teleurstellen weet je eigenlijk al na een kleine tien minuten. De sensationele openingsscène zet meteen de toon voor wat volgt. Het spectaculaire motorritje over de daken dat eindigt boven op een trein kan kan dan ook moeiteloos in het -toch al rijkgevulde- rijtje memorabele Bond-openingen. Ook zorgt de scene er voor dat de twijfels rondom regisseur Sam Mendes meteen verdwijnen. Want de openingsscène bewijst één ding overduidelijk, arthouse-regisseur Sam Mendes weet wel raad met actie. Een vraag die na het mislukte avontuur van Marc Forster met Quantum of Solace toch leefde bij veel liefhebbers.

Een ander punt waarop Skyfall hoog scoort is de bad guy. Javier Bardem liet in No Country of Old Men al zien dat hij met zijn kleine spel levensgevaarlijk, gestoord en bloedstollend eng kan overkomen en doet dat kunststukje in Skyfall nog eens over. Met name de introductie (pas na een uur) van de voormalig MI6 agent Silva is mysterieus en beklijvend tegelijk en laat duidelijk zien tot welke gruweldaden de man in staat is. In het bijna anderhalf uur dat volgt laat Bardem vervolgens zien waarom de blonde cyberterrorist, die niets liever wil dan wraak nemen op zijn oude baas M (Judi Dench), een plekje verdient in de eregalerij van Bond bad guys.

Die wraakactie op M is ook meteen de rode draad in Skyfall. Want de film af doen als een hap-slik-weg actiefilm zou Skyfall geen recht doen. De 23e Bond zet wat dat betreft de lijn die met Casino Royale werd ingezet voort. De zonder emotie door het leven gaande James Bond, is sinds de introductie van Daniel Craig verleden tijd en ook in Skyfall is Bond weer opvallend menselijk. Verbitterend, boos en  teleurgesteld -maar altijd met voldoende stijl en waardigheid- is de James Bond die we in Skyfall te zien krijgen en dat maakt de charismatische womanizer overduidelijk interessanter.

Cruciaal daarin is de rol van de eerder genoemde M, wiens relatie met James Bond in Skyfall onder zware druk komt te staan. De één-tweetjes tussen Bond, Silva en M zijn ook zonder twijfel de beste momenten uit Skyfall. Omdat Sam Mendes ook cinematografisch nog eens topwerk aflevert -vooral de spiegelscène is adembenemend mooi- blijft er weinig te klagen over. Toch is er één punt van kritiek dat Mendes zich mag aanrekenen. De climax van Skyfall!

Hoe goed deze jubileum Bond ook mag zijn, het slot doet afbraak aan de film. De als een kruising van Home Alone en MacGyver opgezette grande finale is slordig, ondoordacht en past niet bij James Bond. Dat de uitvoering vervolgens uitstekend is, kan er toch niet voor zorgen dat Skyfall enigszins onbevredigend eindigt en daardoor Casino Royale niet van de troon kan stoten als beste Bond ooit. Een conclusie die niet onverlet laat dat Skyfall aantoont dat de Bondreeks zich sinds Casino Royale opnieuw heeft uitgevonden. Al is het maar vanwege de onvoorspelbaarheid, dat ook de mensen die James Bond liefheeft de film niet zonder meer overleven.

8.0/10

Filmtips november: De vijf films die je niet mag missen!

Het einde van het filmjaar nadert weer en dat is een periode waarin de grote titels elkaar in rap tempo opvolgen. Daarom dit keer niet de filmtips van een jaargetijde of meerdere maanden maar enkel de vijf films die je niet mag missen in november. Het venijn zit hem duidelijk in de staart.

Argo: 8 november

Als acteur was Ben Affleck jarenlang het lachertje van Hollywood. Als regisseur heeft hij die naam bepaald niet. Na het ijzersterke Gone Baby Gone en het nog beter The Town komt Affleck nu met Argo over een geheime Amerikaanse reddingsmissie. De eerste geluiden zijn goed en ik sluit dan ook niet uit dat Argo uiteindelijk één van de beste films van 2012 zal zijn.

Amour: 15 november

De winnaar van de Gouden Palm 2012. Na in 2010 met Das Weisse Band sloeg Michael Haneke dit jaar weer toe tijdens het Filmfestival van Cannes. Enorm benieuwd of het intieme drama Amour dan eindelijk de eerste Haneke gaat zijn die ook mij verbouwereerd achter laat. Ik hoop het van harte.

Looper: 29 november

Groots aangekondigd als de film die het fenomeen tijdreizen eindelijk eens wetenschappelijk juist aanpakt. Of de film dat waarmaakt kan ik natuurlijk nog niet beoordelen, maar waar de film wel zeker op kan bogen is een topcast. Met Joseph Gorden-Levitt als de tijdreizende huurmoordenaar en Bruce Willis als zijn oudere ik, neemt het vertrouwen in Looper in ieder geval flink toe.

Cloud Atlas: 29 november

Cloud Atlas heeft alles in zich om uit te groeien tot een meesterwerk of een totale mislukking. De zes epische verhalen die zich afspelen in verschillende tijden kunnen resulteren in ruim 160 minuten melodrama waar het valse sentiment van afspat of uitgroeien tot een epische film zoals ze nog maar zelden gemaakt worden. De cast met onder andere Tom Hanks, Hugh Grant en Halle Berry neigt naar het eerste, de regisseurs van dienst (Tom Tykwer en de Wachowski’s) en de ruim vijf minuten durende trailer voorspellen het tweede.

Populaire: 29 november

Bérénice Bejo brak vorig jaar door als de ster in de Franse Oscarwinnaar The Artist. Nu speelt ze de hoofdrol in Populaire, een film over een razendsnelle typiste die meedoet aan een wedstrijd sneltypen. Klinkt niet als een film die hoge ogen gaat gooien, maar daar denkt Harvey Weinstein anders over. De producer die in 2012 met een uitgekiende marketingcampagne het Franse The Artist aan meerdere Oscars hielp. Dat Weinstein ook Populaire al heeft aangekocht voor Amerika doet vermoeden dat hij met deze film dat kunststukje nog eens over wil doen. Reden genoeg om Populaire toch maar in de gaten te houden.

Bonustip

Rise of the Guardians: 28 november

De kerstman, tandenfee, het zandmannetje en de paashaas die samen de strijd aangaan met het kwaad. Het klinkt zo absurd dat ik het hier niet onvermeld wilde laten. Bovendien doen de trailer en de aanwezigheid van Guillermo del Toro als producer vermoeden dat het zelfs wel eens iets kan worden.

Waar is het rechtbankdrama gebleven?

Het spel tussen aanklager en getuige, advocaten die proberen alles en iedereen te slim af te zijn, juryleden die met elkaar in de clinch liggen en vooral verbale krachtmetingen om van te smullen. Dat waren de hoofdingrediënten van de grote rechtbankfilms van de vorige eeuw. Maar waar zijn ze gebleven?

Het is moeilijk aan te geven wanneer de laatste echt goede rechtbankfilm in de bioscopen verscheen. Was het Primal Fear (1996) met een weergaloze Edward Norton? Of heeft The Rainmaker van een jaar later de eer om de laatste film te zijn waarin het ‘Objection, your Honor’ overtuigend voor het voetlicht werd gebracht? Of heel misschien Al Pacino die met zijn raspende en allesoverheersende stem, de advocaat Keanu Reeves voor zijn karretje spande in The Devil’s Advocate.

Wanneer de laatste goede rechtbankfilm nu precies werd gemaakt is nauwelijks aan te geven, maar dat ergens eind jaren 90 begin 2000 de rechtbankfilm een serieuze knauw heeft opgelopen moge duidelijk te zijn. Maar waarom? Het is een vraag waarop ik maar slecht een goed antwoord kan vinden. Komt het doordat John Grisham en de verfilmingen van zijn boeken niet meer zo tot de verbeelding spreken, is het omdat de rechtbank van een bijna mythische plek is veranderd in een plek die we te goed kennen van tv?  Iets wat zeker geldt voor Amerika, waar menig zitting tegenwoordig live wordt uitgezonden op tv of op het internet?

Een pasklaar antwoord heb ik niet, enkel de constatering dat het wel weer eens tijd wordt voor een film waarbij rechter, getuige en advocaat weer schitteren. Want zeg nu zelf, wat was er mooier dan die elf juryleden die stuk voor stuk vielen voor Henry Fonda in 12 Angry Men of de manier waarop Judgment at Nuremberg je aan het denken zette over de schuld dan wel onschuld van de gewone Duitser tijdens de Tweede Wereldoorlog. Om nog maar niet te spreken van de weergaloze manier waarop advocaat Atticus Finch (Gregory Peck) opkwam voor de jonge zwarte man in To Kill a Mockingbird.

Veel meer dan een antwoord op de vraag uit de titel mag dit stuk dan ook gezien worden als een ode. Een ode aan mijn favoriete filmgenre en die klassieke rechtbankdrama’s van eind jaren ‘50, begin jaren ‘60 van de vorige eeuw. Die onvergetelijke stukken cinema waarin Henry Fonda, Charles Laughton, Gregory Peck, James Stewart en Spencer Tracy lieten zien hoe ongelofelijk goed zij als acteurs waren. In een genre waarbij de gemiddelde acteur genadeloos overklast werd door zijn betere collega. Hopelijk heb ik het fout en verschijnt er de komende jaren eindelijk weer een rechtbankklassieker. Tot die tijd zal mijn onderstaande top vijf niet veranderen en blijf ik uitkijken naar die nieuwe legendarische krachtmeting tussen advocaat en getuige.

1. Judgment at Nuremberg (1961)

2. To Kill a Mockingbird

3. 12 Angry Men (1957)

4. Anatomy of a Murder (1959)

5. Witness for the Prosecution (1957)