Stanley Kubrick: The Exhibition: Fascinerd lesje Kubrick

Stanley Kubrick is zonder twijfel één van de meest invloedrijke filmmakers aller tijden. Filmmuseum Eye benadrukt dat met een tentoonstelling die volledig gewijd is aan de oude en inmiddels overleden meester. Voor iedere filmliefhebber een absolute must.

Dertien films maakte Stanley Kubrick in zijn leven. Stuk voor stuk klassiekers en dat kan geen andere regisseur hem navertellen. Het maakt de indeling van de Stanley Kubrick tentoonstelling ook wel zo overzichtelijk. Je begint de reis bij Kubricks officieuze debuut Killer’s Kiss om elf films later met Kubricks laatste (Eyes Wide Shut) af te sluiten.

In de tussentijd wordt je op het grote scherm betoverd door de mooiste scènes uit al die meesterwerken, waarbij opvalt dat werkelijk iedere Kubrick film wel één of meerdere van die iconische scènes bevat. Alleen al genieten van al die prachtige beelden is de moeite waard, maar daarmee zou je de tentoonstelling te kort doen. Want wat te denken van al die legendarische attributen die de Kubrick tentoonstelling herbergt. Het hart van welke filmliefhebber gaat nu niet sneller kloppen als hij oog in oog staat met een heuse Oscar, de Born to Kill helm uit Full Metal Jacket of mooier nog de bijl van Jack Torrence uit The Shining? Het zijn momentjes die bij de ware liefhebber een grote glimlach op het gezicht toveren.

Ook de bakken vol achtergrondinformatie geven de Kubrick tentoonstelling bestaansrecht. Wat bijvoorbeeld te denken van de prachtige fotoserie van een taartgevecht uit de Dr. Strangelove film. Gepland als ontknoping, uiteindelijk gesneuveld maar het gevecht met ruim 3000 taarten levert geweldige foto’s op. Of de nooit gemaakte Kubrick films. Een film over de Jodenvervolging die niet doorging omdat Steven Spielberg net er voor met Schindler’s List uitkwam en natuurlijk de ultieme Napoleon verfilming die werd geschrapt omdat Kubrick nog niet de technische mogelijkheden had om in het donker met kaarslicht te filmen. Het zijn zomaar wat verhalen die menig bezoeker nog niet zal kennen.

Beetje bij beetje leer je Stanley Kubrick en zijn films onderweg beter door kennen en ga je de cineast zelfs nog meer waarderen. Één ding wordt tijdens de Kubrick tentoonstelling overduidelijk, Stanley Kubrick heeft de filmwereld definitief veranderd met zijn altijd controversiële films. Want of het nu ging om de antioorlogsfilm Paths of Glory, Lolita over een verboden liefde of het gewelddadige A Clockwork Orange, Kubricks nieuwe film was altijd veelbesproken. Die altijd aanwezige controverse wordt nadrukkelijk benadrukt in de tentoonstelling. Al is het maar door de persoonlijke brieven die Kubrick kreeg toegestuurd van verontruste organisaties en filmmaatschappijen.

Al met al is de Kubrick expo een belevenis voor iedere filmliefhebber. De herinneringen aan klassieke meesterwerken komen constant naar boven en eigenlijk wil je na afloop maar één ding. Killer’s Kiss, The Killing, Paths of Glory, Spartacus, Lolita, Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb,  2001: A Space Odyssey, A Clockwork Orange, Barry Lyndon, The Shining, Full Metal Jacket en Eyes Wide Shut nog een keer zien.

Top 10 documentaires

Aanstaande donderdag verschijnt er eindelijk weer eens een keer een documentaire in de bioscopen. Die eer is weggelegd voor Woody Allen: A Documentary (zie ook mini-recensie rechts van 2 juli). Een fascinerend inkijkje in het leven van de filmmaker Woody Allen, maar zeker geen perfecte documentaire. Hieronder de tien documentaires die de perfectie wel benaderen.

1. The Two Escobars

Rillingen over mijn lijf na het zien van The Two Escobars. De wereldberoemde drugsbaron Pablo Escobar en Andrés Escobar (geen familie), de Colombiaanse voetballer die vanwege een eigen goal op het WK van 1994 werd vermoord, schetsen samen een beeld van het Columbia vanaf de jaren zeventig dat ontroert en verbijstert. Op grootse wijze laten de regisseurs Jeff Zimbalist en Michael Zimbalist zien hoe de twee Escobars elkaar (in)direct raken en beïnvloeden en welke enorme impact zij, ieder op een verschillende wijze, op het land Colombia hebben gehad.

2. Young @ Heart

Soms schieten superlatieven tekort en bij Young @ Heart is dat duidelijk het geval. Een koor met een gemiddelde leeftijd van 81 dat nummers van Coldplay, Nirvana en Sonic Youth speelt. Het levert ontroerende en hilarische taferelen op en is bovendien een ode aan al die afgeschreven oudjes in de wereld. Ik zal Fred, Joe, Bob en Lenny in ieder geval nooit meer vergeten.

3. Muhammad Ali: Through the Eyes of the World

Het leven van Ali verteld aan de hand van mensen die het meegemaakt hebben of die enorme waardering voor hem hebben. Daarbovenop nog de historische wedstrijdbeelden en interviews met de grote persoonlijkheid Ali zelf en je hebt een pure sportdocumentaire te pakken die nooit meer overtroffen is.

4. Hoop Dreams

Twee jonge basketbaltalenten die vijf jaar lang worden gevolgd. Vanaf het moment dat ze indruk maken op de pleintjes tot aan het moment dat universiteiten hen op het spoor komen. Hoop Dreams laat feilloos zien hoe basketbal een manier van leven is voor veel donkere Amerikanen en hoe het de talenten een uitweg biedt uit een wereld vol drugs, armoede en geweld. Een hoopvolle toekomst die echter door een enkele blessure of een verval in oude gewoontes plotsklaps weer weg is. Het maakt grote indruk. Zozeer zelfs dat je na bijna drie uur eigenlijk alleen maar meer wilt.

5. Queen: Days of Our Lives

Ik ben niet opgegroeid met Queen. Ik ken de nummers wel, maar de band en ook frontman Freddie Mercury hebben nooit een onuitwisbare indruk op me gemaakt. Voor mij was de documentaire Queen: Days of Our Lives daardoor een heuse eye opener. De ups en downs van de band en Freddie Mercury, het commentaar van Brian May en Roger Taylor, de waanzinnige concertbeelden en de indrukwekkend momenten rondom het overlijden van Mercury, maken van deze docu een fascinerend inkijkje in veertig jaar Queen.

6. The Last Lions

Documentaire of film? The Last Lions bevindt zich in een schemergebied. Want hoewel er niets in scene is gezet, zorgen de geweldige voice-over van Jeremy Irons (Scar himself) en de manier van monteren voor een razend spannend verhaal dat wegkijkt als een heuse speelfilm. De belevenissen van de eenzame leeuwin Ma Ti Dau en haar drie welpen laten zien hoe de natuur meedogenloos zijn gang gaat. Het levert een documentaire op die de prachtige, ontroerende, spannende en hartverscheurende momenten met elkaar afwisselt.

7. The King of Kong

Een documentaire over het wereldrecord Donkey Kong. Het klinkt te leuk om waar te zijn en het is zelfs nog leuker. Het extreme fanatisme waarmee hoofdrolspeler Steve Wiebe zich stort op het breken van het bestaande wereldrecord, van game god Billy Michell, is hilarisch, meelijwekkend en ontroerend tegelijk. Dat wereldrecordhouder Billy Mitchell bovendien een bijzonder onsympathieke man is en je daardoor nog fanatieker meeleeft met uitdager Wiebe maakt de documentaire alleen maar beter.

8. Anvil! The Story of Anvil

Anvil! The Story of Anvil laat op meesterlijke wijze het gevecht van het ooit veelbelovende maar nu in kleine zaaltjes spelende Anvil laat zien. Met plaatsvervangende schaamte maar diepe bewondering reis je mee met Anvil op hun treurige tour door Europa. Gelukkig eindigt de documentaire  nog enigszins hoopvol wat een dramatisch einde verdient deze band niet.

9. The Cove

De winnaar van de Oscar voor de beste documentaire van 2010. Na het zien van deze dolfijnendocu kan ik het hier alleen maar mee eens zijn. Vooral de opbouw is ijzersterk. De afwisseling tussen de voorbereiding op de geheime operatie in combinatie met de Japanners die alles in het werk stellen om de haaienmoord buiten beeld te houden werkt uitstekend. Het contrast tussen de zorgeloze dolfijnenbeelden van het begin en de momenten aan het eind waarop honderden dolfijnen tegelijkertijd worden afgeslacht doen de rest en komen als een mokerslag aan.

10. Hearts of Darkness: A Filmmakers’s Apocalypse

Apocalypse Now is een meesterwerk maar deze documentaire over de film is misschien nog wel beter. De film laat op grootse wijze zien hoe Francis Ford Coppola gillend gek werd van een te dikke Marlon Brando, aan drugs verslaafde acteurs, noodweer en gevechten tussen het leger en rebellen op enkele honderden meters van de filmset. Vooral een docu voor de liefhebbers maar ook voor niet Apocalypse Now liefhebbers de moeite waard.

Eervolle vermeldingen

Exit through the Gift Shop

Docu over een onderwerp dat me vooraf totaal niet aansprak. Mijn interesse werd enkel gewekt door het achterliggende verhaal. Een man die een docu wil maken over de grootste straatkunstenaar van deze tijd (Banksy) en vervolgens door zijn onderwerp zelf tot hoofdrolspeler wordt gepromoveerd. Toch is de inbreng van regisseur Banksy, hoe interessant ook, niet de reden dat Exit through the Gift Shop zo’n goede docu is geworden. Dat ligt maar aan één man: Thierry Guetta! Wat heb ik ongelooflijk veel plezier om deze man gehad. Volkomen talentloos, maar dankzij een steeds verder uit de hand lopend misverstand, zijn hieruit voortkomende goede contacten en een hele flinke dosis geluk uiteindelijk een street art artiest van naam en faam. Het maakt van Exit through The Gift Shop een bij vlagen hilarische documentaire, of beter gezegd een mockumentary (daarom niet in de top 10), zoals je ze maar zelden ziet.

Foute Vrienden (2010)

Beste Nederlandse documentaire die ik ooit zag en misschien wel een docu die eigenlijk gewoon in bovenstaande top 10 thuishoort. Heb namelijk regelmatig met open mond naar Foute Vrienden zitten kijken. Dat dergelijke mensen echt bestaan was me tot voor deze documentaire niet bekend. Vooral de Amsterdamse branie, levenslust en schijt aan alles mentaliteit was voor mij totaal nieuw. Dat Foute Vrienden toch meer is geworden dan een aantal hilarische scenes van een vriendengroep die zich onder meer open en bloot bezig houden met zaken die het daglicht niet kunnen verdragen, komt omdat regisseur Roy Dames de mannen liefst vijftien jaar lang heeft gevolgd. Het contrast dat hierdoor ontstaat tussen de jonge honden van weleer en de pijnlijke realiteit vijftien jaar later maakt van de film een intiem portret dat veel meer is dan Jiskefet in het echt. Mij zullen Dikke Bobbie, Verbrande Herman en vooral Rooie Jos en Jantje van Amsterdam nog lang bijblijven.

Recensie: The Dark Knight Rises (20 juli)

De absolute topattractie van The Dark Knight was The Joker. Heath Ledger zette met zijn vertolking van de geniale gek een nieuwe standaard voor het personage van bad guy. The Dark Knight Rises mist een personage met dezelfde allure. En toch doet de film nauwelijks onder voor zijn voorganger.

Beter dan The Dark Knight? Weinig mensen geloofden er vooraf echt in. De verwachtingen waren weliswaar torenhoog en The Dark Knight Rises is zonder meer het filmevent van 2012 (sorry voor The Hobbit), maar iedereen was het er vooraf wel over eens dat The Joker overtreffen onmogelijk zou worden. Toch komen Christopher Nolan en de nieuwe schurk Bane een heel eind.

We beginnen The Dark Knight Rises acht jaar na The Dark Knight. Gotham is vrij van criminaliteit, Batman is gehaat na de moord op Harvey Dent en Bruce Wayne leidt een miserabel kluizenaarsbestaan nu hij schijnbaar niet meer nodig is in Gotham. In dit voor een Batman-film rustige begin wordt de tijd genomen om het geheugen nog even op te frissen en nieuwe personages te introduceren. Het blijkt een echte stilte voor de storm. Want vanaf het moment dat de bevallige Catwoman (Anne Hathaway) en vooral Bane (Tom Hardy) Gotham op stelten zetten – en Batman onder de inmiddels bekende tonen van Hans Zimmer zijn pak weer aantrekt – wordt het tempo flink opgeschroefd.

In dat vervolg is het vooral Bane die de show steelt. Regisseur Christopher Nolan begrijpt heel goed dat een film als Batman het voor een belangrijk deel ook van zijn bad guy moet hebben. Met zijn imposante postuur en houding slaagt Tom Hardy erin een waardige opvolger van The Joker te worden en dat op zich is al een prestatie. De scènes waarin Bane en Batman (Christian Bale is ook wederom uitstekend) fysiek de confrontatie met elkaar aangaan, zijn vooral door het krachtmens Hardy de hoogtepunten uit de film. Een andere aanwinst voor het Batman-universum is Catwoman. Met haar elegantie en afstandelijkheid weet Anna Hathaway het personage lang interessant en mysterieus te houden. Vooral doordat lang onduidelijk blijft aan welke zijde ze precies strijdt.

Daarnaast mogen vooral een aantal oudgediende zeker niet vergeten worden. Michael Caine, Morgan Freeman, Gary Oldman en Liam Neeson, allen horen ze bij het Batman-meubilair en ook in The Dark Knight Rises leveren ze weer uitstekend acteerwerk af. Toch blijft het slotstuk uit de Batman-trilogie met name gedenkwaardig door de actiescènes en het epische karakter er van. Christopher Nolan overtreft zichzelf meerdere malen door de perfecte combinatie van actie en een geweldige soundtrack. Zeker de eerste actiescènes uit The Dark Knight Rises behoren tot de beste ooit gemaakt.

Door die meesterlijke actiescènes en het puike acteerwerk is de bereidheid om wat kleine kritische puntjes door de vingers te zien. Zo komt de film in de slotfase met een onnodige plotwending waardoor vooral het Bane-personage aan importantie verliest. Ook de futuristische vliegende batmobiel zorgt er in de slotfase voor dat de werkelijkheid net iets te ver wordt losgelaten.

Daar staat weer tegenover dat Christopher Nolan afscheid neemt van zijn Batman-avontuur met een film die ruim 2,5 uur duurt. En als de conclusie na afloop dan ook nog eens is, dat er nog makkelijk een uur bij had gekund, dan zegt dat eigenlijk alles. The Dark Knight Rises is een episch afscheid in stijl van Batman en daarmee zorgt de film er voor dat de Batman-trilogie nu definitief de concurrentie met die andere grote trilogieën uit het verleden aankan.

8.5/10

Recensie: Game of Thrones (seizoen 2)

Game of Thrones was op seriegebied dé ontdekking van 2011. De strijd om de troon tussen de families Lannister, Stark, Targaryen en Baratheon imponeerde door het excellente acteerwerk, de middeleeuwse setting met een vleugje fantasy en het uitstekende plot. Helaas blijkt seizoen 2 op alle vlakken net iets minder.

Het eerste seizoen van Game of Thrones kreeg met de dood van Eddard Stark het klapstuk dat de serie verdiende. Een executie die bovendien duidelijk maakte dat in het Game of Thrones universum hoofdrolspelers niet zomaar overleven. In het tweede seizoen beginnen we met veel bekende gezichten. De familie Stark en Lannister blijken nog steeds de belangrijkste strijders om de macht en dat is vooral qua acteerwerk een zegen.

Net als in het eerste seizoen zijn het vooral de minder sympathieke Lannisters die de show stelen. Enkel de sadistische koning Joffrey (Jack Gleeson) overtuigt minder. Gleeson draaft door in zijn mimiek en acteerwerk waardoor zijn rol als ‘mad’ king niet al te best werkt. Lena Headey als Cersei en Charles Dance als haar vader Tywin maken dat echt meer dan goed, al is het Peter Dinklage die – meer nog dan in seizoen 1 – in iedere scene waarin hij opdraaft de kijker voor zich wint. De intelligente, geestige en verbaal ijzersterke dwerg weet als Tyrion Lannister zijn familieleden constant te overbluffen en imponeren, waardoor hij ook qua sympathie hoog scoort.

Een uitstekende zet van de Game of Thrones-makers is de grotere rol die ze hebben gereserveerd voor Arya Stark (Maisie Williams). Zij was in het eerste seizoen al één van de meest intrigerende personages, maar moest het destijds doen met een bijrol. Nu is de slimme en brutale Stark veel prominenter aanwezig en dat doet de serie goed. Vooral de verbale krachtmetingen met Charles Dance maken indruk en behoren tot de beste Game of Thrones scènes tot nu toe.

Ondanks deze complimenten voor het acteerwerk valt er wel het één en ander aan te merken op dit tweede Game of Thrones seizoen. Vooral een aantal nieuwe personages – Carice van Houten als heks Melisandre, Stephen Dillane als troonpretendent Stannis Baratheon en Sibel Kekilli als Shae zijn daarop uitzonderingen – stellen zwaar teleur. Daarnaast is dit tweede seizoen ook plottechnisch een stuk minder. De strijd om de troon blijft ook nu weer tien afleveringen interessant, maar een aantal subplotjes stellen danig teleur. Vooral van drakenmoeder Daenerys Targaryen blijft maar weinig over. Haar belevenissen in Qart lossen de in het eerste seizoen geschepte verwachtingen verre van in. Maar ook de tocht van Brienne of Tarth met Jamie Lannister is steeds weer een hinderlijke ondebreking, net zoals de stukken met Jon Snow achter de muur de serie vooral opbreken.

Het maakt van het tweede Game of Thrones seizoen een minder evenwichtig seizoen, waarbij fanatsy iets nadrukkelijker naar voren komen en de verveling zowaar een enkele keer toeslaat. Gelukkig zijn er dan altijd nog Cersei, Tyrion en Arya die Game of Thrones naar een hoger plan tillen en er voor zorgen dat het uitkijken naar seizoen drie alweer is begonnen. Al is het maar om er achter te komen welke hoofdrolspelers of belangrijke bijfiguren dit keer het einde  niet halen.

7.9/10

Recensie: Game of Thrones seizoen 1

Recensie: Get the Gringo (How I Spent My Summer Vacation) (12 juli)

Mel Gibson die vloekt, tiert en rookt tot hij er bij neervalt, ondertussen de ene rake oneliner na de andere afvurend op een ieder die hem dwarszit. Get the Gringo is een absolute jaren 90 B-actiefilm waarin Mel Gibson alle ruimte krijgt om zijn acteercarrière nog één keer op de rails te krijgen. En dat doet hij met verve.

Mel Gibson is bepaald niet bezig aan de beste filmperiode uit zijn leven. Het matige Edge of Darkness en het ronduit belachelijk The Beaver suggereerde zelfs dat het nooit meer goed zou komen met de man die furore maakte met films als Braveheart en de Lethal Weapon reeks. Met het schaamteloze Get the Gringo (dat in Amerika niet in de bioscoop maar meteen op betaal-tv komt) neemt de acteur echter zowaar revanche.

Get the Gringo begint met twee als clowns gemaskerde criminelen die vluchten – aan de grens tussen Mexico en de VS – voor de politie. Een achtervolging die een hardhandig einde krijgt, als de criminelen, samen met twee miljoen aan contanten, de grens tussen de VS en Mexico op wel heel ludieke wijze oversteken. Het gevolg: de corrupte Mexicaanse agenten besluiten dat Mel Gibson zijn tijd in een Mexicaanse gevangenis mag uitzitten.

In die gevangenis – die nog het meest wegheeft van een sloppenwijk – lopen vrouwen, kinderen en keiharde criminelen dwars door elkaar heen. De handel in drugs, drank, sigaretten en vrouwen weelt er tierig en de hele show wordt geleid door Javi, de rijkste crimineel van allemaal. In die gevangenis moet onze naamloze hoofdrolspeler zich staande houden en dat doet hij met behulp van een vroegwijze eveneens naamloze negenjarige jongen (Kevin Hernandez).

De wisselwerking tussen Hernandez een Gibson werkt uitstekend en de één-tweetjes tussen het duo zijn geslaagd. Toch is het vooral het meedogenloze dat de film echt leuk maakt. Get the Gringo is dan ook alles behalve een politiek correcte film. Mensen worden om het minste of geringste afgeschoten en vrouwen en kinderen hoeven niet op medelijden te rekenen als het gaat om het krijgen van klappen of erger. Dat de film ook qua dialogen geen blad voor de mond neemt, is helemaal een verademing en laat zien dat het direct op betaal-tv verschijnen van films ook zijn voordelen heeft.

Het zorgt er voor dat Get the Gringo van de eerste tot de laatste minuut heerlijk wegkijkt waarbij lef en sentiment moeiteloos in elkaar overlopen. Het zorgt er mede voor dat je verschillende ongeloofwaardige verhaallijnen – vooral de levertransplantatie scoort hoog op dit vlak – voor lief neemt. Maar de allerbelangrijkste conclusie na het zien van Get the Gringo is toch wel: Mel is (voorlopig) back.

7.7/10